خامنه ای:مشکلات نظام پارلمانی بیش از نظام ریاستی است
علی خامنه ای که در مهر ماه سال ۱۳۹۰ به طور ضمنی از احتمال «تغییر نظام ریاستی به نظام پارلمانی» سخن گفته بود، روز چهارشنبه طی سخنانی در دیدار با «جمعی از دانشجویان» گفت: « مشکلات نظام پارلمانی برای کشور بیش از مشکلات نظام ریاستی است.»
رهبر جمهوری اسلامی در درخصوص ایدهی «نظام پارلمانی» گفت: «این مسائل را در مجمع بازنگری قانون اساسی به تفصیل بحث کردیم و به این نتیجه امروز رسیدیم، چراکه مشکلات نظام پارلمانی برای کشور بیش از مشکلات نظام ریاستی است.»
در بخش دیگری از این دیدار، علی خامنه ای درباره «ساختار» فعلی جمهوری اسلامی نیز گفت: «در ساختار مشکلی وجود ندارد البته امکان کم و زیاد کردن آن وجود دارد، اما کارگزاران، اشکالها، کوتاهیها، ناتوانیها و سلایق گوناگونی دارند که نتیجه آن، این کمبودها میشود. البته اشتباههای ما مسئولان مانند اشخاص عادی نیست و شکافهای بزرگی در متن جامعه ایجاد میکند.»
خامنه ای با تاکید براینکه «ساختار قانون اساسی ساختار خوبی است و اشکالی ندارد»، گفت: «البته در همه کشورها از جمله در کشور ما ساختارها در طول زمان تکمیل و نواقص و خلاهای آنها برطرف میشود، همانند اینکه در گذشته، مجمع تشخیص مصلحت نظام وجود نداشت اما امروز وجود دارد.»
موضوع «تغییر نظام ریاستی به نظام پارلمانی» اولین بار در 24 مهر سال 1390 در جریان سفر رهبر جمهوری اسلامی به استان کرمانشاه مطرح شد.
در آن سفر که دو سال بعد از اعتراضات انتخابات ریاست جمهوری سال 1388 انجام شد، علی خامنه ای طی سخنانی در دانشگاه رازی کرمانشاه گفت: «امروز نظام ما نظام ریاستی است؛ یعنی مردم با رای مستقیم خودشان رئیس جمهور را انتخاب میکنند؛ تا الان هم شیوه بسیار خوب و تجربهشدهای است. اگر یک روزی در آیندههای دور یا نزدیک - که احتمالا در آیندههای نزدیک، چنین چیزی پیش نمیآید - احساس بشود که به جای نظام ریاستی مثلا نظام پارلمانی مطلوب است- مثل اینکه در بعضی از کشورهای دنیا معمول است - هیچ اشکالی ندارد؛ نظام جمهوری اسلامی میتواند این خط هندسی را به این خط دیگر هندسی تبدیل کند؛ تفاوتی نمیکند.»
احتمال «تغییر نظام ریاستی به پارلمانی» بعد از این سخنان علی خامنه ای بود در برخی رسانهها و از زبان بعضی چهره های سیاسی نیز مطرح شد. علاالدین بروجردی رئیس وقت کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی در دی ماه 1392 آن را «ایده رهبر جمهوری اسلامی» توصیف کرد و گفت: «قرار شد در این زمینه کار کارشناسی صورت بگیرد، تیمهایی کار خود را شروع کردند که نمیدانم به کجا رسیدند، این ایده مقام رهبری باید دقیق بررسی شده و ابعاد مختلف آن به معظمله گزارش شود.»
«به برجام به آن صورتی که عمل و محقق شد، خیلی اعتقادی نداشتم»
بخش دیگری از سخنان روز چهارشنبه علی خامنه ای درباره «برجام» بود. به نوشته سایت رسمی رهبر جمهوری اسلامی «اقدام برخیها در نسبت دادن تصویب برجام به رهبری» سؤال یکی از دانشجویان بود که علی خامنه ای درباره آن گفت: «شما البته چشم و هوش دارید و همه چیز را میفهمید. در آن نامهای که درباره برجام به مسئولان نوشتم مشخص است که تصویب باید چگونه باشد. در آن نامه شرایطی ذکر شده که در آن صورت، تصویب میشود .البته اگر آن شرایط و خصوصیات اجرا و اعمال نشد، وظیفه رهبری این نیست که وسط بیاید و بگوید برجام نباید اجرا شود.»
علی خامنه ای درباره «وظیفه رهبری در زمینه های اجرایی»، گفت: «معتقدم در زمینههای اجرایی نباید رهبری وارد میدان شود و کاری را اجرا کند یا جلوی آن را بگیرد، مگر در مواردی که به حرکت کلی انقلاب ارتباط پیدا میکند که در آنجا وارد میشویم.»
رهبر جمهوری اسلامی همچنین گفت: «من به برجام به آن صورتی که عمل و محقق شد، خیلی اعتقادی نداشتم و بارها نیز به خود مسئولان این کار از جمله به آقای رئیسجمهور و وزیر امور خارجه این مطلب را گفتیم و موارد زیادی را به آنها تذکر دادیم.»
این سخنان رهبر جمهوری اسلامی در حالی بیان شد که در تصویب « طرح اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام» برخی از نمایندگان خبر دادند که «علی اصغر حجازی» یکی از اعضای ارشد دفتر علی خامنهای در جلسه ای مشترک با علی لاریجانی رئیس مجلس و علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی درباره تصویب این طرح در مجلس تصمیم گرفتند.
از جمله مهدی کوچکزاده، نماینده مخالف برجام، طی تذکری در صحن علنی مجلس خطاب به علی لاریجانی گفت:«همه دیدند که 200 پیشنهاد وجود داشت ولی ظرف مدت 20 دقیقه بررسی شد. آقای باهنر نیز اعلام کرد: دیشب آقای لاریجانی، شمخانی و حجازی که هر سه محترمند در مورد برجام صحبت کردند ولی مایی که رای ندادیم فکر نمیکنیم مجموعه نظر این سه نفر نظر رهبری باشد.»
این سخنان مهدی کوچک زاده درباره «نقش مستقل» علی اصغر حجازی در تصویب طرح اجرای برجام، واکنش دفتر رهبر جمهوری را در پیداشت که در اطلاعیهای « نقش مستقل برخی از مسئولین دفتر» رهبر جمهوری اسلامی را رد و اعلام کرد: «هرگونه اطلاعرسانی و بیان مطالب غلط و مغشوش مبنی بر نقش مستقل برخی از مسئولین دفتر معظمله در روند بررسی طرح "اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام" خلاف واقع بوده و فاقد اعتبار است.»