خط آهن خواف-هرات که اولین خط ‌آهن دو کشور ایران و افغانستان است، روز پنج‌شنبه ۲۰ قوس/آذر با حضور رؤسای جمهوری ایران و افغانستان و با شعار  «پیوند دو ملت، یک تاریخ و یک فرهنگ» به بهره‌برداری رسید.

به دلیل شرایط همه‌گیری ویروس کرونا، رؤسای جمهوری ایران و افغانستان از تهران و کابل از طریق ویدیو کنفرانس خط آهن خواف و هرات را افتتاح و سخنرانی کردند.

در عین حال، مقام‌های دو کشور با حضور در ایستگاه‌های خواف و روزنک این پروژه را به بهره‌برداری سپردند.

حسن روحانی، رییس‌جمهوری ایران امروز را یک روز تاریخی و به یادماندنی برای دو کشور و تاریخ اتصال دو کشور عنوان کرد.

او گفت، ایران و افغانستان دارای سرنوشت مشترک است و امنیت و ثبات افغانستان به معنی ثبات و امنیت ایران است. رییس‌جمهوری ایران افزود که ریشه روابط میان دو کشور در فرهنگ، تاریخ و زبان است و همسایگی نه یک انتخاب بلکه یک تقدیر تاریخی است.

حسن روحانی تصریح کرد که وقتی از مرزها و ۹۰۰ کیلومتر مرز مشترک حرف می‌زنیم از یک نوع فاصله سخن می‌گوییم اما وقتی از راه و رودخانه حرف می‌زنیم از همبستگی حرف می‌زنیم.

رییس‌جمهوری ایران گفت، قبلا هند، ایران و افغانستان بندر چابهار را افتتاح کردند و به گفته او، در کنار فرهنگ و تاریخ مشترک، اقتصاد و بازار بین ایران و افغانستان باهم پیوند خورد. او تاکید کرد که با افتتاح خط آهن خواف و هرات، مردم دو کشور می‌توانند به سادگی بین دو کشور رفت و آمد و کالاهای تجاری را انتقال دهند. رییس‌جمهوری ایران همچنین تاکید کرد که این راه آهن می‌تواند در آینده به ریل چین و کشورهای  آسیای میانه وصل شود و شرایط را برای همکاری‌های منطقه فراهم کند.

اشرف غنی، رییس‌جمهوری افغانستان نیز گفت، افتتاح این پروژه تاریخی یک گام مهم در جهت احیا، توسعه و جهش اقتصادی بین دو کشور است و خط آهن موثرترین، مهم‌ترین و ارزان‌ترین شیوه انتقال و حمل‌ونقل قاره آسیا است.

اشرف غنی گفت، دولت افغانستان در چندین کنفرانس بین‌المللی به ویژه در کنفرانس برلین در سال ۲۰۰۴ میلادی اهمیت خط آهن را برای آینده اقتصادی افغانستان و منطقه مطرح کرد و جمهوری اسلامی ایران نیز از این طرح استقبال کرد.

به باور اشرف غنی، حاکمان قبلی افغانستان خط آهن را طرح استعماری تلقی کردند و اکنون دیدگاه دولت افغانستان این است که این کشور موقعیت و اهمیت تاریخی خود را احیا کند. او افزود که سیاست ما باید قابل اعتبار و قابل پیش‌بینی باشد و برنامه افغانستان دوستی با کشورهای منطقه است.

تفاهم‌نامه خط آهن خواف و هرات در سال ۱۳۸۵ میان دو کشور به امضا رسید و کار عملی آن در سال ۱۳۹۵ آغاز شد. طول این خط آهن ۲۲۵ کیلومتر است که ۱۴۹ کیلومتر آن از سوی ایران احداث شده و قرار است ۸۵ کیلومتر آن از سوی افغانستان در آینده ساخته شود.

مسئولان کشورهای ایران و افغانستان امروز در مراسم افتتاح این پروژه گفتند که این خط آهن دارای چهار قطعه و چندین ایستگاه است. ایستگاه سنگان، میوتک، خوشابه و شمتیغ در خاک ایران و ایستگاه‌های روزنک، غوریان و شمتیخ در خاک افغانستان  قرار دارد.

خط آهن خواف و هرات سالانه ظرفیت انتقال یک میلیون نفر و ده میلیون تن کالا را دارد.